Wat met leerlingen die het SODA-attest niet behalen?

Het SODA-attest is geen doel op zich, maar een instrument om attitudes te versterken bij alle leerlingen. Professor Martin Valcke (UGent) benadrukt dat de vraag niet moet zijn “Is het SODA-attest discriminerend?”, maar wel “Waar werken we aan als school?”

Attitudes als bouwsteen van motivatie en succes

Onderzoek in de onderwijskunde, onder meer gebaseerd op de Zelfdeterminatietheorie van Ryan & Deci en het ABC van motivatie (Soenens & Vansteenkiste, UGent), toont aan dat leerlingen gemotiveerder en competenter worden wanneer ze:

• duidelijke verwachtingen krijgen,
• positieve feedback ontvangen,
• en ervaren dat hun inzet ertoe doet.

Het SODA-attest maakt deze principes concreet. Het gaat niet enkel over het behalen van een attest, maar over leren omgaan met stiptheid, orde, discipline, en professionele attitudes — vaardigheden die essentieel zijn voor elke leerling, ongeacht het eindresultaat.

Iedere leerling groeit — met of zonder attest

In elke klas wordt gewerkt aan dezelfde kerncompetenties: stiptheid, orde, discipline, en professionele attitudes.

Elke leerling - ook wie het attest niet behaalt - krijgt begeleiding, feedback en kansen om te groeien.

Dat proces is minstens even belangrijk als het einddoel. Het SODA-project zorgt er dus voor dat iedere leerling ondersteuning krijgt in attitudevorming, wat ook blijkt uit onderzoek naar 21st century skills en employability (OECD, 2022; Vlaams Partnerschap Duaal Leren, 2023).

 

Voorbereiding op het echte leven

Werkgevers geven al jaren aan dat attitude en werkhouding doorslaggevend zijn bij aanwerving.

Volgens onderzoek van oa de KULeuven beschouwen Vlaamse werkgevers professionele attitudes als één van de grootste voorspellers van succes op de werkvloer.

Met het SODA-attest werken scholen hier doelgericht aan — via concrete feedback, positieve bekrachtiging en samenwerking met lokale bedrijven.

Kansarmoede bestrijden door attitudevorming

Het SODA-project biedt ondersteuning aan jongeren die thuis minder kansen krijgen om professionele attitudes aan te leren.
Voor hen is de school dé plek waar ze leren wat stiptheid, discipline en verantwoordelijkheid betekenen.
Want als zij het niet op school leren, waar dan wel?

Door jongeren de kans te geven om hun werkhouding stap voor stap te versterken, verkleinen we de kloof tussen kansrijke en kansarme leerlingen. Zo draagt het SODA-attest niet bij aan uitsluiting, maar juist aan gelijke kansen en sociale mobiliteit.

 

---

 

Conclusie

Het SODA-attest is een pedagogisch instrument, wetenschappelijk onderbouwd en maatschappelijk relevant.
Elke leerling groeit - met of zonder attest - in de attitudes die bepalend zijn voor succes in school, werk en leven.